Rumunia to państwo leżące w południowo-wschodniej Europie nad Morzem Czarnym. Położenie właśnie w tej części świata sprawiło, że jej historia nie była ani spokojna, ani łatwa. Przez stulecia, mimo burz i zawieruch, Rumunii próbowali budować swoje państwo. Czynili to lepiej lub gorzej, pozostając nieustępliwymi w swych próbach. Znamiennym stało się jednak to, że w dziejowych momentach, w których udawała im się ta sztuka zazwyczaj stawali się sojusznikami Polski… Najbardziej zapomnianymi sojusznikami Polaków! Mołdawski lennik Pierwsze rumuńskie państwa ukształtowały się w średniowieczu. Początki Hospodarstw Mołdawii i Wołoszczyzny datuje się na XIV wiek. Z kolei rumuński dziś Siedmiogród…
„Jur” – krakowski partyzant
Dzieciństwo zabrała mu wojna. A potem było już jak w filmie. Młody partyzant, ukryty rewolwer, azjatyccy wojownicy, spektakularne akcje… Zabrakło tylko happy endu. Ale czy aby na pewno? „Jur” – krakowski partyzant! Ostatni partyzant miasta, które ukochał ponad wszystko! Dywersanci, bomba i rewolwer Zbigniew Paliwoda „Jur” urodził się 4 października 1929 roku w Krakowie. Jego szczęśliwe dzieciństwo przerwała zawierucha II wojny światowej. Jeszcze nie zabrzmiały wystrzały karabinów, a dziesięcioletni Zbigniew już otarł się o śmierć. W gorące lato 1939 roku wraz z innymi dziećmi wracał ze szkolnej wycieczki. Cała grupa miała zatrzymać się na nocleg w…
Eskadra Kościuszkowska czyli pogromcy bolszewików i… King Konga
W 1917 roku wraz z Amerykańskim Korpusem Ekspedycyjnym przybył do Europy pilot Merian Cooper. Od najmłodszych lat poszukiwał przygód. Jednocześnie od dzieciństwa słyszał o Polsce. Prapradziad Coopera walczył w bitwie pod Savannah u boku Kazimierza Pułaskiego. Pamięć o polsko-amerykańskim braterstwie broni była tak silna w rodzinie Cooperów, że młody Merian postanowił spłacić Polsce dług wdzięczności. W 1919 roku jako przedstawiciel Amerykańskiego Urzędu Pomocy, na czele pociągu wypełnionego żywnością, przebił się do oblężonego przez Ukraińców Lwowa. Bohaterstwo mieszkańców miasta wywarło na nim tak wielkie wrażenie, że i on postanowił przyłączyć się do walki w obronie odradzającej się…
Polacy i Żydzi. Tysiąc lat historii
W czasach rozmywania niemieckiej odpowiedzialności za Holocaust, siły wrogie Polsce raz po raz uderzają w nasz kraj nośnym zarzutem antysemityzmu. Zarzut ten uznać można nie tylko za fałszywy, ale wręcz absurdalny. Śledząc bowiem dzieje wspólnej polsko-żydowskiej egzystencji wyciągnąć można wnioski zgoła odmienne. Wnioski, w których Polak z żydowskiego „wroga” staje się nagle pierwszym przyjacielem Izraelity. Pod opieką Piastów Początki relacji polsko-żydowskich sięgają tysiąca lat. Już u zarania polskiej państwowości jedno z pierwszych pisemnych świadectw na temat Polski wyszło spod pióra właśnie Żyda, a konkretnie żydowskiego kupca i podróżnika w służbie Maurów – Ibrahim ibn Jakuba. Czytamy…
Skalne Miasto – Uplisciche, Gruzja
Dzieje cywilizacji na ziemiach dzisiejszej Gruzji giną w mrokach starożytności. Archeologiczne wykopaliska raz po raz odkrywają ślady bytowania człowieka w kotlinie między Wielkim, a Małym Kaukazem już w czasach prehistorycznych. Co ciekawe, pamiątką tych czasów są najczęściej pozostałości ceramicznych naczyń, a konkretnie kwewri – wielkich naczyń zakopywanych w ziemi z wlotem wystającym ponad jej poziom, a służących do produkcji wina. Znaleziska te czynią z Gruzji jedną ze światowych kolebek winiarstwa. Prometeusz czy Amirani? Za najdawniejsze gruzińskie państwa uznaje się Kolchidę i Iberię, które ukształtowały się w połowie I tysiąclecia p.n.e. Kolchida swe bogactwo zawdzięczała położeniu bezpośrednio…
Obrona Nowosielec. O tym jak chłop polski Tatarom czoła stawił
Latem 1624 roku groza zawisła nad wszystkimi południowo-wschodnimi ziemiami Rzeczpospolitej. Z początkiem czerwca w polskie granice wkroczyła potężna tatarska orda prowadzona przez Kantymira Murzę – Krwawego Miecza. Paląc, plądrując i mordując tatarskie zagony dotarły aż do Wisły. Zatrzymać wroga próbował hetman polny koronny Stanisław Koniecpolski, w wielu miejscach za broń chwycili także chłopi. Niezdobyty kościół 9 czerwca 1624 roku tatarskie oddziały dotarły na Podkarpacie. Płonęły wsie i kościoły. Ginęli wszyscy, którzy stawiali jakikolwiek opór, mordowani byli kapłani, a miejscowa ludność tysiącami trafiała w tatarską niewole. Śmierć i pożoga zataczały coraz szersze koło. Na niespodziewany opór najeźdźcy…
Jan Olszewski. Adwokat Prawdy
Jaka Polska? To pytanie pierwszy głośno i stanowczo zadał Jan Olszewski w swoim exposé jako premier rządu RP. Adresatem był Naród, a także aspirujące do rządzenia środowiska polityczne. Tak sformułowane pytanie wskazało na najważniejsze wyzwania, przed którymi stanęła Polska i Polacy w chwili zrzucenia totalitarnych pęt. (Dariusz Grabowski) Przeciw komunistom Jan Olszewski urodził się 20 czerwca 1930 roku w Warszawie. Pochodził z rodziny kolejarskiej. W czasie niemieckiej okupacji, jeszcze jako dziecko, działał w Szarych Szeregach. W harcerskiej organizacji nosił pseudonim „Orlik”. Jako łącznik uczestniczył w powstaniu warszawskim, miał wtedy zaledwie 14 lat. Po II wojnie światowej ukończył…
O Katarzynie Jagiellonce. „Co Bóg złączył, człowiek niech nie rozdziela…”
W II połowie XVI wieku nad brzegami Morza Bałtyckiego powiało zmianami. Z mapy Europy znikało właśnie państwo Zakonu Kawalerów Mieczowych obecne od średniowiecza na terenach dzisiejszej Łotwy i Estonii. Rozpoczynał się pierwszy akt rozgrywki mocarstw o panowanie nad Bałtykiem. Do wojny szykowała się Rzeczpospolita, Szwecja i Moskwa. Nastał czas wielkiej polityki i… wielkiej miłości. Posłowie z północy W 1562 roku do Wilna przybyli z mroźnej Finlandii posłowie szwedzkiego królewicza Jana. Przybysze z północy upadli przed polskim królem Zygmuntem Augustem prosząc go o rękę jego siostry Katarzyny. W obliczu nadchodzącego starcia o Bałtyk mariaż królewskiej siostry ze…
Śmierć Lachom! 10 największych zbrodni przeciwko Polakom na Wschodzie w XX wieku
Polacy na Kresach Wschodnich byli obecni od stuleci. Przybywali tam budując cywilizacje, tworząc miasta, wsie, drogi. Przez wieki żyli na tych terenach sąsiadując z Ukraińcami, Białorusinami, Żydami, Niemcami i Litwinami. Tereny wschodnie od zawsze były miejscem niespokojnym. Dochodziło tam do wojen, rewolucji, powstań. Celem zewnętrznych najeźdźców czy wewnętrznych rozruchów nieraz padali zamieszkujący Kresy Wschodnie Polacy. Aż do XX wieku żadne z tych wydarzeń nie zagroziło istnieniu polskości na tych terenach. Wszystko zmieniło się wraz z bolszewicką rewolucją w Rosji oraz powstaniem totalitaryzmów komunistycznego i niemieckiego. Począwszy od 1917 roku Polacy stali się głównym celem dla wszystkich…
Za czarny chleb. Niemiecka zbrodnia w Paulinowie
Jesienią 1942 roku Niemcy rozpoczęli likwidację getta w mazowieckiej Sterdyni. Przebywało w nim około tysiąca osób żydowskiego pochodzenia. Wielu z nich udało się zbiec. Większość z uciekinierów pomoc i ratunek znalazła w domach mieszkańców okolicznych wsi. Wiedzieli o tym Niemcy. Rozpoczęło się polowanie na Żydów i… Polaków. Prowokator Z końcem roku 1942 do wsi Paulinów przybył mężczyzna. Twierdził, że jest Żydem i uciekł z transportu do Treblinki. Błagał o pomoc. Okoliczni mieszkańcy postanowili go ratować. Przybysz dołączył do Żydów, których już wcześniej ukrywali mieszkańcy wsi. W akcję pomocy włączyła się cała społeczność. Miejscowi rolnicy dostarczali żywność,…