Overlord. Taki kryptonim nosiła inwazja przeprowadzona przez Aliantów w czerwcu 1944 roku na plaże Normandii. Przy użyciu ogromnych sił – marynarki wojennej i lotnictwa, oraz ogromnej ofiarności żołnierzy – otwarty został front na zachodzie. Na pancernym szlaku W powolnym natarciu Alianci ruszyli na wschód. Wśród żołnierzy wielu narodowości znajdowały się oddziały polskie. Sławą na polu walki okrywała się 1 Polska Dywizja Pancerna dowodzona przez gen. Stanisława Maczka. Jej szlak bojowy rozpoczął się jeszcze w 1939 roku. Wtedy to jako 10 Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej stawała dzielnie do boju z Niemcami. Zadając im wielkie straty cofała się nierozbita…
Bitwa pod Kopystrzyniem czyli Jana Olbrachta walki z Tatarami
Turcja jeszcze w XV wieku nie stanowiła bezpośredniego zagrożenia dla Polski. Imperium Osmańskie z każdym rokiem przysuwało się jednak coraz bliżej granic Rzeczpospolitej. W 1475 roku Turcy zajęli Krym i podporządkowali sobie Tatarów krymskich, w 1484 zdobyli porty czarnomorskie Białogród i Kilię. Za panowania Kazimierza Jagiellończyka państwo sułtana oddzielała od ziem polskich już tylko Mołdawia, składająca hołd królom Polski. Mołdawski lennik Turcja rozpoczęła przygotowania do ataku na Mołdawię. Lennik Polski, hospodar Stefan poprosił o pomoc. W tej sytuacji Kazimierz Jagiellończyk zebrał pospolite ruszenie oraz wojska zaciężne i zgromadził je nad mołdawską granicą, pod Śniatyniem. Okazało się,…
O tym jak Kozak Hołubek Arcyksięcia przegonił
12 grudnia 1586 roku na zamku w Grodnie niespodziewanie zmarł król Stefan Batory. Rzeczpospolita traciła jednego z największych królów-wodzów w swej historii. Rozpoczynał się trudny okres bezkrólewia. Podwójna elekcja Kandydatów do polskiej korony nie brakowało. Decydująca walka miała się jednak rozegrać między szwedzkim królewiczem Zygmuntem, a przedstawicielem Habsburgów, arcyksięciem Maksymilianem. Antyniemiecko nastawiona szlachta, przy wsparciu królowej Anny Jagiellonki oraz kanclerza Jana Zamoyskiego, królem obwołała Zygmunta. Niemałe znaczenie w wyborze miało to, że matką królewicza była Katarzyna Jagiellonka. Tradycje Jagiellońskie nadal były bardzo silne. Z klęską nie mogli pogodzić się Habsburgowie. Dwa dni po elekcji Zygmunta, stronnicy…
Dzwon Zygmunt – Kraków, Polska
Ile przeżyć i wspomnień budzi w nas głos tego królewskiego dzwonu! Brzmi w tym uroczystym graniu modlitwa wieków o wolność i pomyślność Ojczyzny, a równocześnie jakieś wezwanie do uwalniania serc od wszystkiego, co jej może szkodzić, i do wznoszenia ducha ku tym wartościom, które nasze pokolenie przejęło ze wspaniałej tradycji ojców. – Jan Paweł II Dzwon Zygmunt został odlany w Krakowie w 1520 roku, ufundowany przez króla Polski i wielkiego księcia Litwy Zygmunta I Starego. Po raz pierwszy zabrzmiał na wawelskim wzgórzu 13 lipca 1521 roku. Odtąd „nie tylko Bogu Najwyższemu, ale także na chwałę domu…
Jak Piast Mediolan zdobywał czyli o Bolesławie Wysokim
Książę Bolesław Krzywousty swoim testamentem podzielił w 1138 roku Polskę między czterech synów. Władzę zwierzchnią nad krajem sprawować miał najstarszy z rodu Władysław. Otrzymał on od ojca Śląsk, władać miał także tzw. dzielnicą senioralną, która rozpościerała się wąskim pasem od Gdańska aż po Kraków. Pozostali synowie Krzywoustego także otrzymali swoje dzielnice: Bolesław Mazowsze, Mieszko Wielkopolskę, a Henryk Sandomierszczyznę. Taki układ władzy w kraju nie przetrwał długo. Już w 1146 roku doszło do buntu młodszych braci przeciwko władzy senioralnej, a Władysław zmuszony został do opuszczenia kraju. Udał się do Niemiec gdzie dokonał żywota w 1159 roku. W…
Bartosz z Odolanowa i polska gra o tron
Koniec XIV wieku przyniósł Polsce kres panowania dynastii Piastów. W 1370 roku zmarł król Kazimierz Wielki. Władze w Królestwie Polskim, na mocy wcześniejszych układów, przejął Ludwik Andegaweński – król Węgier i siostrzeniec króla Kazimierza. Rządy Andegawenów nie trwały długo. Już w 1382 roku na Ludwiku wygasła kolejna dynastia. Król nie posiadający męskiego potomka próbował zapewnić panowanie swoim córkom. Na królową Polski wyznaczył Marie, której mężem był elektor brandenburski Zygmunt Luksemburczyk. Z kolei królową Węgier zostać miała młodsza siostra Marii, Jadwiga. Królowie i pretendenci Niespodziewanie do gry o koronę Polską włączył się piastowski książę Płocka Siemowit IV. W…
Bitwa pod Goźlicami czyli o tym jak 600 rycerzy ruski najazd zatrzymało
7 grudnia 1279 roku w Krakowie zmarł Bolesław Wstydliwy. Książę, który całe życie zachował celibat, krakowski tron przekazał krewniakowi z Kujaw – Leszkowi Czarnemu. Śmierć panującego i zmiana na tronie od zawsze prowokowały sąsiadów do ataku. Nie inaczej stało się i po śmierci Wstydliwego. Zimowy atak Już z początkiem 1280 roku na Małopolskę uderzyły wojska księcia włodzimiersko-halickiego Lwa Daniłowicza. Halicki książę rościł sobie prawa do spadku po Bolesławie Wstydliwym. Na ziemię polskie wkraczał na czele kilku tysięcy Rusinów, posiłkowany przez książąt łuckiego i wołyńskiego oraz Tatarów. Minąwszy Chełm podzielił swoje siły na dwie części. Pierwsza obległa…
Bitwy pod Kiesią czyli zatrzymać krwiożerczego cara
Inflanty czyli ziemie dzisiejszej Łotwy i Estonii były miejscem krzyżowania się wpływów Rzeczpospolitej, Szwecji, Danii i Rosji. Do zdobycia tych ziem szczególnie mocno dążyła Moskwa, która pragnęła wywalczyć dla siebie dogodny dostęp do Bałtyku. W 1577 roku rosyjskie wojska wkroczyły do Inflant. Rozpoczęło się starcie czterech potęg. Z Węgier na Wawel W 1574 roku Rzeczpospolitą opuścił wybrany w pierwszej wolnej elekcji król Henryk Walezy. Do Polski nie powrócił już nigdy. Szlachta stanęła przed koniecznością wyboru nowego władcy. Elekcja roku 1575 okazała się podwójna. Magnaci królem ogłosili austriackiego arcyksięcia Maksymiliana Habsburga, szlachta węgierskiego księcia Stefana Batorego. Energia…
„Krwawe swaty” nad Dniestrem
XVI stulecie zapisało się w polskich dziejach jako Złoty Wiek. Rzeczpospolita od morza do morza osiągnęła mocarstwową pozycję w Europie. Synowie Kazimierza Jagiellończyka zasiedli na tronach Polski, Litwy, Węgier i Czech, czyniąc z rodu Jagiellonów najpotężniejszą dynastie na kontynencie. Wielu było to nie w smak… Wokół Polski i Litwy utworzył się wręcz pierścień wrogich państw. Moskwa, Tatarzy, Krzyżacy, Mołdawia i Cesarstwo Niemieckie coraz częściej działały na szkodę Polski. Co gorsza zaczynały działać wspólnie. Niewierny lennik Niepokoje tradycyjnie panowały na granicy południowej. Regularnie wybuchały walki z nielojalnym lennikiem Polski – Mołdawią. Do kolejnej konfrontacji doszło w 1509…
O tym jak Bolesław Pobożny Niemców z Gdańska przepędził
Rozbicie dzielnicowe rozpoczęte w 1138 roku przez testament Krzywoustego swoje apogeum osiągnęło w XIII wieku. Wpływy polskie słabły. Kraj podzielony na liczne księstwa rządzone przez udzielnych, piastowskich książąt nie był w stanie utrzymać wszystkich zdobyczy. Najszybciej bo jeszcze w XII wieku Polska utraciła zwierzchność nad Pomorzem Zachodnim. W okresie walk o senioralny Kraków, po zamordowanym w 1227 roku w Gąsowie Leszku Białym, na niezależność wybiło się Pomorze Gdańskie. Miejscowi namiestnicy z rodu Sobiesławiców korzystając z zamieszania w Polsce przyjęli tytuł książęcy i rozpoczęli niezależne rządy. Z kolei w 1252 roku Bolesław Rogatka sprzedał Brandenburgii ziemię lubuską.…