Kaukaska legenda. Narodziny Gruzji

Gruzja to kraj bajecznych krajobrazów, dobrych ludzi i wielkich przyjaciół Polaków. Odkryłem też fakt zadziwiający. Dzieje tego odległego państewka zdumiewająco często podobne są do losów Polski. Ale nie o historii dziś. Przed Wami legenda o narodzinach Gruzji… Najpiękniejszy zakątek Gdy Bóg dokonał już dzieła stworzenia postanowił podzielić świat między różne ludy. Wszystkie narody ustawiły się w kolejce. Każdy z nich chciał dostać jak najlepszy kawał ziemi. Kolejka była bardzo długa, bo przecież ludów na ziemi jest co niemiara. Wśród oczekujących zabrakło jednak jednej nacji. Byli to Gruzini. Ci znużeni oczekiwaniem zasiedli w cieniu drzew, otwarli beczułkę…

Murmańska epopeja Eugeniusza Małczewskiego i najpiękniejszy opis Niepodległej

Za nami rok rocznicowy, rok stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Przez ostatni wiek wielu próbowało opisać te niezwykłe dni, nazwać je, wytłumaczyć. Jedni robili to lepiej, inni gorzej. Nigdy dotąd jednak nie spotkałem się z tak pięknym przedstawieniem tej dziejowej chwili jak we fragmencie opowiadania „Koń na wzgórzu” Eugeniusza Małczewskiego. Dziś chce przedstawić Wam ten niezwykły tekst i oczywiście jego autora – świadka i uczestnika odzyskanej Niepodległości. Od Podola po Murmańsk Eugeniusz Małczewski urodził się w 1895 roku na Podolu w okolicach Humania. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Jeszcze przed wybuchem rewolucji zaciągnął się do walki w…

Epoka Hetmanów czyli 10 najwybitniejszych hetmanów Rzeczpospolitej Obojga Narodów

Był rok 1605…   Niemal jednocześnie los zubożył Rzeczpospolitą o dwóch wybitnych wodzów. Starość sprzątnęła z placu Zamoyskiego, śmierć zabrała Radziwiłła Pioruna. Wcale tego owe dzieje nie odczuły – w Koronie dzierżył buławę Stanisław Żółkiewski, na Litwie Jan Karol Chodkiewicz. Przyszłość wysypać jeszcze miała na stół wojenny całą przygarść talentów. Spróbujmy to sobie niektórymi tylko przykładami uzmysłowić. W chwili zmagań pod Białym Kamieniem [1604 rok] Stanisław Koniecpolski był dopiero chłopaczkiem, Stefan Czarniecki miał trzy lata… albo nie począł się jeszcze w łonie matki (pewności brak, bo jego metryki nie posiadamy). Na godzinę narodzin Jana Sobieskiego należało…

O tym jak Tatarzy Lublin oblegali

7 kwietnia 1340 roku umarł, otruty przez bojarów, piastowski książę Bolesław Jerzy zasiadający na tronie księstwa włodzimiersko-halickiego. Od razu rozpoczęła się gra o spadek po zmarłym Piaście. Na Rusi Czerwonej skrzyżowały się interesy Polski, Litwy, Węgier i Tatarów. Tatarski najazd Król Polski Kazimierz Wielki działał szybko i skutecznie. Już 9 dni po śmierci krewniaka zebrał wojsko i wkroczył do sąsiedniego księstwa. Uczynił to na mocy wcześniejszych układów z księciem Bolesławem Jerzym. Po kilku dniach przed polskim królem skapitulował Lwów. Jednak nie wszyscy bojarzy uznali władze Kazimierza. Na czele opozycji bojarskiej stanął starosta włodzimiersko-halicki Dymitr Detko. Na…

Boże Narodzenie w II Rzeczpospolitej

Historia w fotografii zapisana. Chwile te niezwykłe i te najzwyklejsze ręką fotografa zaklęte w obrazie. Mimo upływu lat ukazują nam świat, którego już nie ma. Pozwalają poczuć namiastkę jego atmosfery. To prawdziwie sentymentalna podróż. Wędrówka do czasów młodości naszych babek i dziadów. Czasów wspaniałej II Rzeczypospolitej! Jak w tym okresie wyglądały obchody Świąt Bożego Narodzenia? Jak do świąt przygotowywali się Polacy? Jak te święta celebrowali? Właśnie tak… Lata 20. Lata 30. Tytułowa grafika: Jasełka wystawione przez zespół Związku Teatrów Ludowych w Warszawie. Wszystkie zdjęcia pochodzą z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego. Piotr Worwa

W okopie Bóg się rodzi czyli bożonarodzeniowy rozejm 1914 roku

Święta Bożego Narodzenia to święty czas. Atmosfera i magia tych niezwykłych dni od wieków sprawiały, że ludzie choć na chwilę stawali się lepsi. Wielokrotnie działo się to na przekór życiowych tragedii, katastrof i wojen. Ludzie przecież w głębi serca są dobrzy i wszyscy pragną pokoju. Szczególnie gdy rodzi się Bóg… „Cicha Noc” pod Ypres Sto lat temu Europę rozdzierała jedna z najkrwawszych wojen w historii – I wojna światowa. Wigilia Bożego Narodzenia Anno Domini 1914 zastała w okopach miliony żołnierzy. Na co dzień patrzyli śmierci w oczy, byli zmęczeni, zrezygnowani, przerażeni. Niemcy, Brytyjczycy, Francuzi, Polacy, Rosjanie……

„Pozostaliśmy wierni!” czyli ostatnia defilada

Był maj 1946 roku. Komunistyczna władza pod osłoną radzieckich karabinów coraz stabilniej lokowała się w Polsce. Do więzień trafiały tysiące bohaterów podziemia niepodległościowego, żołnierzy AK i NSZ. Tym którym udało się uniknąć aresztowania nie pozostawało nic jak ponownie wrócić do lasu. Podobny los spotkał kapitana Narodowych Sił Zbrojnych Henryka Flame „Bartek”. Wiosną 1945 roku został on zmuszony do ucieczki w lasy Beskidu Śląskiego, gdzie udało się mu odtworzyć potężne zgrupowanie partyzanckie. Jego oddział w chwili największej świetności liczył około 300 w pełni uzbrojonych i umundurowanych żołnierzy. Pozwoliło mu to przeprowadzić ponad trzysta akcji zbrojnych oraz przez…

Złota Brama – Kijów, Ukraina

Złota Brama to jedna z nielicznych kijowskich pamiątek potęgi średniowiecznej Rusi. Była jedną z czterech bram w murach obronnych Kijowa. Została wzniesiona na rozkaz księcia Jarosława Mądrego około 1037 roku. Po dziś dzień stanowi symbol bogactwa i siły dawnej Rusi Kijowskiej. Brama i miecz Złota Brama przebojem wdarła się również do polskiej historii. 14 sierpnia 1018 roku Bolesław Chrobry na czele polskich oddziałów wkroczył do Kijowa. Książę Rusi i budowniczy Złotej Bramy Jarosław Mądry pierzchnął na północ. Jak mówi legenda Chrobry wjeżdżając do miasta miał uderzyć mieczem o wrota Złotej Bramy. Na mieczu pozostała szczerba. Tak…

Bitwa pod Bardiowem czyli o węgierskim sojuszniku Krzyżaków

Początek XV wieku przyniósł decydujące starcie o panowanie nad Europą Środkową. Wielka Wojna w latach 1409-1411 załamała niemieckie „drang nach osten” – parcie na słowiańskie ziemie na wschodzie Europy. Kulminacyjnym momentem wojny stała się bitwa pod Grunwaldem. Zjednoczone wojska polsko-litewsko-ruskie rozgromiły armie Zakonu Krzyżackiego. Wielka polska wiktoria miała miejsce na północnych krańcach polskiego państwa. Niewielu, nawet dziś, zdaje sobie jednak sprawę z tego, że losy wojny rozstrzygnęły się na południu… Węgierskie zagrożenie Węgierski tron po wymarciu, panującej również w Polsce, dynastii Andegawenów dostał się w ręce niemieckiego rodu Luksemburgów. Zygmunt Luksemburski – król Niemiec i Węgier…

„Obsługi dział biły się aż do śmierci” czyli bitwa o Wysoką

1 września 1939 roku zapłonęły polskie granice. Z zachodu, północy i południa runęły na Polskę pancerne zagony niemieckich wojsk. Płonął zbombardowany Wieluń, broniło się Westerplatte, na południu już o godzinie 3.00 rano polskie czaty w Jabłonce meldowały o światłach samochodów i wielkim szumie silników tuż za granicą polsko-słowacką. Nadchodziła burza… Jabłonka w ogniu O godzinie 4.45 niemiecka artyleria otworzyła ogień na Jabłonkę. Polską granice przekroczyły niemieckie 4. Dywizja Lekka oraz 2. Dywizja Pancerna. Pierwszy opór Niemcom postawił 1. Pułk Piechoty KOP ppłk Wojciecha Wójcika. Jego siły były jednak zbyt słabe by zatrzymać niemieckie natarcie. O godz.…