Na wschodnich rubieżach Rzeczypospolitej pokój panował rzadko. Wojny z rosnącą w siłę Moskwą toczyły się prawie bez przerwy. W pierwszej połowie XVII wieku szczęśliwe boje na wschodnich kresach państwa polsko-litewskiego prowadził król…
-
-
Nie tylko preambuła czyli najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja
Wiosną 1791 roku Europę obiegła wieść o polskiej rewolucji. Niezwykła była to jednak rewolucja, wcale niepodobna do amerykańskiej wojny o niepodległość czy krwawej francuskiej rewolty. Bitwy zastąpiły starcia na argumenty, a armatnie…
-
Stulecie Husarzy czyli 12 największych zwycięstw polskiej husarii
O, gdybym miał taką jazdę, z moją piechotą obozowałbym tego roku w Konstantynopolu! Tak o husarii miał wypowiedzieć się Lew Północy – szwedzki król Gustaw II Adolf. O tym jak groźna była…
-
Na Wzgórzach Bemisa czyli jak Tadeusz Kościuszko uratował amerykańską niepodległość
Było lato 1777 roku. Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych trwała już prawie trzy lata. Los zbuntowanych amerykańskich kolonii wciąż pozostawał niepewny. Tym bardziej, że oddziały amerykańskie umykały właśnie na południe przed maszerującą…
-
John Smith, Pocahontas i… Polacy czyli o pierwszym robotniczym strajku Ameryki Północnej
Polacy w dziejach Stanów Zjednoczonych obecni byli od samego początku. Dziś, gdy pamiętają o tym tylko nieliczni, a polska tradycja i tożsamość powoli zostają spychane na amerykański margines, warto pochylić się nad…
-
Obrona Nowosielec. O tym jak chłop polski Tatarom czoła stawił
Latem 1624 roku groza zawisła nad wszystkimi południowo-wschodnimi ziemiami Rzeczpospolitej. Z początkiem czerwca w polskie granice wkroczyła potężna tatarska orda prowadzona przez Kantymira Murzę – Krwawego Miecza. Paląc, plądrując i mordując tatarskie…
-
Arcyksiążę w niewoli czyli bitwa pod Byczyną
W 1587 roku Rzeczpospolita Obojga Narodów stała się świadkiem trzeciej już w swych dziejach wolnej elekcji. Tak jak w poprzednich, do walki o polską koronę stanęli Habsburgowie. Wybór na króla Rzeczpospolitej kandydata…
-
„Żołnierz bił się nader uporczywie” czyli Kościuszko pod Dubienką
Obrady Sejmu Czteroletniego zaowocowały uchwaleniem Konstytucji 3 maja. Konstytucja i uchwały Sejmu Wielkiego wprowadzały szereg reform ustrojowych, skarbowych i wojskowych. Wydawało się, że Rzeczpospolita ma niepowtarzalną szansę podnieść się z upadku i…
-
Otoczony batalion 1792
Był czerwiec 1792 roku. Rzeczypospolita od miesiąca rozpaczliwie broniła się przed rosyjskimi wojskami ściągniętymi na Ojczyznę przez zdradzieckich Targowiczan. Wojna w obronie Konstytucji 3 maja powoli wchodziła w decydującą fazę. Polskie oddziały…
-
Kościuszko. „Najczystszy syn wolności”
Był najczystszym synem wolności, jakiego poznałem (…), i to wolności dla wszystkich, a nie tylko dla nielicznych i bogatych. (Tomasz Jefferson, trzeci prezydent Stanów Zjednoczonych, przyjaciel Tadeusza Kościuszki) Z litewskiego dworku do…